ROCE là gì? Chỉ số đo hiệu quả sử dụng vốn trong đầu tư doanh nghiệp

Khi đánh giá hiệu quả tài chính của một doanh nghiệp, ngoài các chỉ số quen thuộc như ROA hay ROE, thì ROCE (Return on Capital Employed) – tỷ suất sinh lợi trên vốn sử dụng – cũng là công cụ phân tích quan trọng giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về khả năng sinh lời tổng thể từ nguồn vốn được huy động.

Vậy ROCE là gì, cách tính như thế nào và khi nào nên sử dụng chỉ số này? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

ROCE là gì?

ROCE (Return on Capital Employed) là chỉ số tài chính thể hiện mức lợi nhuận mà một doanh nghiệp tạo ra từ tổng số vốn đang sử dụng, bao gồm cả vốn chủ sở hữu và nợ vay dài hạn. ROCE cho thấy mức độ hiệu quả trong việc khai thác vốn để tạo ra lợi nhuận hoạt động.

Khác với ROE chỉ đo lường lợi nhuận từ vốn chủ sở hữu, ROCE phản ánh cái nhìn toàn diện hơn về hiệu quả tài chính, đặc biệt là trong những công ty có tỷ lệ vay nợ cao.

 Cách tính chỉ số ROCE

ROCE = EBIT / Vốn sử dụng × 100

Trong đó:

• EBIT (Earnings Before Interest and Taxes) là lợi nhuận trước thuế và lãi vay, phản ánh thu nhập thực sự từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

• Vốn sử dụng = Tổng tài sản – Nợ ngắn hạn

Ví dụ: Doanh nghiệp có EBIT là 50 tỷ đồng và tổng tài sản là 500 tỷ đồng, nợ ngắn hạn là 100 tỷ → vốn sử dụng là 400 tỷ. Khi đó:

ROCE = (50 / 400) × 100 = 12,5%

Ý nghĩa của chỉ số ROCE

Chỉ số ROCE càng cao, doanh nghiệp càng sử dụng hiệu quả nguồn vốn huy động để tạo ra lợi nhuận. Đây là một dấu hiệu tốt cho thấy công ty có năng suất đầu tư cao, từ đó có tiềm năng gia tăng giá trị cổ phiếu trong tương lai.

ROCE thường được sử dụng trong:

• So sánh các công ty trong cùng ngành để tìm ra doanh nghiệp hoạt động hiệu quả nhất.

• Đánh giá khả năng sinh lời toàn diện, đặc biệt là các công ty có vay nợ nhiều.

• Phân tích xu hướng tài chính dài hạn, theo dõi hiệu suất sử dụng vốn qua các năm.

🧠 Mẹo đánh giá: Nếu ROCE cao hơn lãi suất gửi ngân hàng hoặc các kênh đầu tư khác, chứng tỏ doanh nghiệp đang mang lại giá trị vượt trội cho nhà đầu tư.

 So sánh ROCE và ROE – Nên dùng khi nào?

📌 Lưu ý: Trong nhiều trường hợp, ROE có thể cao do sử dụng đòn bẩy tài chính (nợ vay), nhưng ROCE lại thấp. Đây là tín hiệu cảnh báo doanh nghiệp có thể đang vay nợ nhiều nhưng không tận dụng vốn hiệu quả.

Kết luận

ROCE là chỉ số quan trọng mà nhà đầu tư nên theo dõi khi phân tích một doanh nghiệp. Nó giúp xác định xem doanh nghiệp có thực sự tạo ra giá trị từ tổng số vốn huy động hay không, thay vì chỉ nhìn vào lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu như ROE.

Khi kết hợp ROCE với các chỉ số tài chính khác như ROE, ROA, P/E, P/B…, bạn sẽ có cái nhìn toàn diện hơn để ra quyết định đầu tư chính xác và tối ưu hóa danh mục đầu tư hiệu quả hơn.